Op sofemme.nl las ik dit artikel over de nadelen van het leven in het buitenland. Het was niet de eerste keer dat ik hoorde – of las – dat het niet allemaal rozengeur en maneschijn zou zijn of zou blijven. Toch sprak dit artikel me extra aan. Maar waarom?

Tijdens onze eerste maand in Chili kregen wij een zogenaamde ‘Interculturele training’. Een soort mini-college over de verschillende fases die een expat meemaakt tijdens zijn of haar verblijf in het buitenland. Wat gebeurt er op het moment dat je verhuist en je moet aanpassen aan een andere cultuur? Dit onderwerp had ik tijdens mijn studie Communicatiewetenschappen aan de Universiteit van Utrecht ook al eens voorbij zien komen. Een thema dat mij dus al langer boeit en waar ik, nu het over mijn eigen leven gaat, dan ook graag nog meer over wilde weten.

Voor de tweede keer in mijn leven kwam de curve van de Cultuurschok voorbij. Dat model ziet er als volgt uit.

Volgens dit model kom je, na je verhuizing naar het buitenland, allereerst in de Honeymoon fase. Een fase waarin alles geweldig is. Het leven is nieuw en verrassend. Nieuwe smaken, nieuwe geuren, een nieuwe taal. Een ander klimaat, andere mensen, nieuwe vrienden. Noem maar op. Al dit nieuws maakt enorm veel indruk, is spannend en is – vind ik – dus leuk.

Na de Honeymoon komt de Cultuurschok, oftewel de Onderhandelingsfase. Die leuke nieuwe taal blijkt regelmatig een barrière als je écht iets wilt bereiken. Nieuwe en verrassende producten, betekent vanzelfsprekend ook een heleboel oude en vertrouwde dingen niet. Lekker hoor, altijd rijpe avocado en een arsenaal aan zeevruchten in de supermarkt. Maar wat nou als je zin hebt in boerenkool, een bruine boterham met kaas en een glas verse melk? En tot slot blijkt het relaxte Zuid-Amerikaanse ‘tranquilo’ of ‘mañana’ in de praktijk vaak neer te komen op het – tot ergernis leidende – ‘van uitstel komt afstel’.

Zoals ik schreef in mijn column ‘Zoet mens‘ was het voor mij, voor ons, de laatste tijd ook niet allemaal rozengeur en maneschijn. Helemaal niet zelfs. De Honeymoon – die volgens de expert gemiddeld slechts drie maanden duurt, maar ons toch bijna een half jaar het hoofd op hol bracht – leek voorbij.

Niet getreurd, want na zo’n half jaartje tot een jaar, kom je alweer in de Adjustment fase. Je raakt gewend. Je past je aan. En ik dus ook. Mijn Spaans is inmiddels zo goed dat ik – na wat verder door te vragen – heerlijke verse boerenkool vind. Daarnaast was de winter zo ongelooflijk kort dat ik eigenlijk al helemaal geen zin meer heb in boerenkool.

En zo rol je de laatste fase in. De Adaption fase, oftewel je aanpassen. Langzaam ga je op in de nieuwe cultuur. Je bent steeds meer ‘onderdeel van’ dan ‘te gast in’ en naar Nederland reizen voelt opeens als van huis gaan in plaats van naar huis.

Allemaal leuk hoor die modellen en theorieën, maar uiteindelijk gaat het om het gevoel dat jij erbij hebt en hoe jij daarmee omgaat. Jijzelf en je gezin. En dat is denk ik ook waarom het artikel op sofemme.nl me zo aanspreekt. De eerste twee punten in dat artikel zijn namelijk hartstikke waar. En dat doet soms pijn.

Wij hebben de keuze gemaakt om 12.000 km ver weg te gaan wonen en zijn daar heel blij mee, maar het is inderdaad een egoïstische keuze. Als familie ons nodig heeft, zetten we alles op alles om zo snel mogelijk thuis te zijn. Ook voor leuke momenten – zoals wanneer broers, zussen of beste vrienden elkaar het ja-woord geven – proberen we zoveel mogelijk naar Nederland te reizen. Maar, zoals ik al zei, thuis is nu hier. In Chili. We zijn er dus niet altijd als jullie ons nodig hebben, en – helaas – ook niet andersom.

Een wijze les. En toch, net als Berber zich afvraagt in haar artikel: Is het de moeite waard? Zou ik het weer doen?

Ja, en nee. Absoluut!

“Promise me you’ll never forget me, because if I thought you would, I’d never leave.”
A.A. Milne (auteur van Winnie The Pooh)